Każdy fan mangi i anime powinien wiedzieć co nieco o ojczyźnie tych dwóch nurtów. Japonia, kraj daleki, a jednak bardzo bliski. Ktoś kiedyś powiedział, że "między Polską i Japonią jest tylko duży las".

Niektórzy uważają, że Kraj Kwitnącej Wiśni jest jak inna planeta, pełna kontrastów, gdzie tradycja przeplata się z nowoczesnością. Grzeczne uczennice w mundurkach i urzędnicy w garniturach mijają się na ulicy z 30-latkami ubranymi na różowo i fanami j-rocka, posiadającymi kolorowe czupryny i kosmiczne ciuchy. Gdzie można zobaczyć tradycyjne świątynie shinto oraz kopie Statuy Wolności i wieży Eiffla. Głośne bary karaoke, rabu hoteru, gdzie małżonkowie mogą nacieszyć się sobą, nie martwiąc się, że teściowa wejdzie, parki, w których robi się tłoczno, gdy kwitną wiśnie. Restauracje pełne różnych, dziwnych dań. Targi rybne, na których można kupić wszystko, co pływa w morzu. No, może za wyjątkiem łodzi podwodnych. Gejsze, sumo, kung-fu, karate, judo, dzielnice rozpusty i sakralne świątynie, małe ciasne domki i potężne wieżowce ze szkła i metalu. To tylko nieliczne elementy japońskiego krajobrazu. Japonia to kraj, który fascynuje i przeraża jednocześnie. Ja, jako jej wieloletnia fanka, czytałam wiele pozycji dotyczących kultury, mentalności, wierzeń i obyczajów panujących w Kraju Kwitnącej Wiśni. Mam nadzieję, że to, co napisałam, nie będzie nudzić i stwierdzicie, że warto wgłębić się w ten temat jeszcze bardziej.

Pojęcia związane z Japonią

W tym artykule chciałabym przedstawić Wam kilka pojęć związanych z Japonią. Dotyczących kultury, kuchni, obyczajów i wielu innych sfer życia Japończyków.

• Aikido, judo, karate, kendo: japońskie sztuki walki.
• Ama: kobiety-nurkowie pracujące na "farmach wodorostów" lub innych hodowlach wodnych stworzeń. Często wyławiają też perły.
• Amaterasu: japońska bogini słońca. Japończycy wierzą, że to od niej powstał ród japoński.
• Apāto: apartament, dwu lub 3-piętrowy budynek o drewnianym szkielecie, który "żyje" jakieś 10 lat.
• Awabi: mięsiste bezkręgowce w kształcie ucha.
• Bishōnen: piękny chłopiec o niemal kobiecych rysach twarzy.
• Bon Odori: "zaduszkowe tańce".
• Bonsai: skarłowaciałe drzewka, często sadzone w doniczkach.
• Buraku: japoński teatr kukiełkowy.
• Burakumin: najniższa warstwa społeczna, pucybuci, śmieciarze.
• Burikko: postawa ludzka, "udawane dziecko". Rodzaj lolity.
• Bushido: kodeks postępowania japońskich samurajów.
• Butsudan: domowy ołtarzyk dla zmarłych przodków.
• Cameko: mężczyźni fotografujący cosplayerki.
• Chanoyu: "droga herbaty". Słynna ceremonia herbaciana. Obecnie podtrzymywana dla turystów.
• Chiizukēki: sernik.
• Depāto: domy handlowe.
• Enka: rodzaj sentymentalnej muzyki.
• Fuji: wulkan, jeden z symboli Japonii. Jest górą świętą i w związku z tym jest miejscem licznych pielgrzymek. Wspinaczka jest bardzo trudna, dlatego mówi się, że drugi raz na Fuji wchodzi tylko głupiec.
• Furoshiki: jedwabna chustka, w którą Japończycy zawijają lub pakują różne rzeczy.
• Fusuma: przesuwane ściany, charakterystyczny element japońskich domów, wykonane z papieru lub innych cienkich materiałów.
• Futon: gruby materac używany zamiast łóżek. W dzień trzyma się go w szafie.
• Gajin: "obcy", "osoba z zewnątrz", czyli mówiąc wprost - cudzoziemiec.
• Gari: przejrzyste płatki piklowanego imbiru. Jedzone w celu oczyszczenia kubków smakowych po poprzedniej potrawie.
• Genkan: przedpokój, w którym zostawia się buty.
• Geta: drewniane klapki.
• Ginko: gatunek potężnych drzew.
• Ginnan: orzechy zapiekane w grubej soli.
• Gurume show: niezwykle popularne w Japonii programy kulinarne.
• Hachiko: pomnik psa, bohatera słynnej opowieści.
• Hadaka no tsukiai: braterstwo w nagości. W kąpieli hierarchia nie istnieje. Prezes korporacji jest na tym samym poziomie co sprzedawca w sklepie.
• Hakoniwa: mini-ogródek zrobiony z pudle.
• Hanami: jedno z najpopularniejszych japońskich świąt. Uroczystość podziwiania kwiatów wiśni. Najczęściej w parkach.
• Harayuku: królestwo shōjo, w którym cosplayerki co niedzielę prezentują się w swoich kostiumach.
• Hatsumairi: pierwsza w roku wizyta w świątyni shinto.
• Ika: śnieżnobiała twarda ośmiornica.
• Ikebana: sztuka układania bukietów. Często jest to przedmiot dodatkowy w japońskich szkołach.
• Ikura: ikra łososia, pomarańczowo-złota i twarda. Strzelająca w zębach.
• Imeji chenji: najpopularniejszy slogan w Japonii. Tym pojęciem określa się ciągłe i gwałtowne zmiany w modzie, budownictwie i innych dziedzinach życia. Np. nie jest niczym dziwnym, że super modne w styczniu balerinki z kokardkami są w lutym totalnym obciachem.
• Izanagi i Izanami: według japońskiej mitologii pierwsi bogowie.
• J-rock, j-pop: dwa gatunki muzyki japońskiej.
• Kabi: pleśniopodobne grzyby.
• Kabuki: rodzaj japońskiego teatru. Z początku związany głównie z tańcem.
• Kadomatsu: noworoczna dekoracja z bambusa i sosny.
• Kaiten zushi: bary, w których podawane jest sushi.
• Kamaboko: biała rybna galaretka.
• Kamikaze: japoński wojskowy oddział samobójców. Nazwa pochodzi od tajfunu, który w 1281 roku zniszczył flotę mongolską, która chciała dokonać najazdu na Japonię.
• Kanji: system znaków, które stanowią podstawę języka japońskiego. Jest ich kilka tysięcy. Żeby zostać uznanym za człowieka piśmiennego (w Japonii), trzeba opanować ponad 1000 kanji.
• Karōshi: śmierć z przepracowania. Charakterystyczna chyba tylko dla Japończyków.
• Kasutera: puszyste, żółte ciasto w kształcie sześcianu jedzone np. z lodami i fasolowym dżemem.
• Katana: długi, cienki miecz używany przez samurajów. Są różne rodzaje i różne długości.
• Kawaii: słowo oznaczające coś słodkiego, fajniusiego, ślicznego.
• Kimono: tradycyjny strój japoński noszony przez Japończyków obojga płci. Przypomina duży szlafrok z szerokimi rękawami. Elementem ubioru jest też szeroki pas obi. Każdy Japończyk posiada taki strój. Nosi się go podczas różnych świąt, ślubów, a także na co dzień. Kimono to strój zazwyczaj kojarzony z geishami.
• Kioto: pierwsza stolica Japonii. Niezwykle piękna, z tradycyjną zabudową. Podczas II wojny światowej miała zostać zbombardowana, ale zachwyceni jej pięknem amerykańscy żołnierze zrezygnowali twierdząc, że nie ma na świecie cudowniejszego miasta.
• Koi: karpie hodowane w Japonii. Duże i wyjątkowo piękne.
• Kokeshi: małe laleczki.
• Kosupure (cosplay): organizowane w Japonii "przebieranki". Uczestnicy przebierają się za postaci z mangi i anime lub ulubionych wykonawców j-music.
• Kotatsu: niskie stoliki, podgrzewane od spodu.
• Ku: odpowiednik tokijskich dzielnic.
• Kyōiku mama: mama edukacyjna, która zrobi wszystko, aby jej dziecko było jak najlepiej wykształcone.
• Maiko: geisha praktykantka.
• Makizushi: ruloniki ryżu zawinięte w jadalny papier z wodorostów, które w środku mają różne dodatki.
• Maneki Neko: "witające koty". Porcelanowe figurki kotów stawiane przy wielu sklepach.
• Manshon: betonowy dom z solidną konstrukcją, którego żywotność jest o wiele dłuższa niż w przypadku apāto.
• Matcha: sernik o smaku zielonej herbaty z dżemem z czerwonej fasoli.
• Meishi: wizytówki, którymi wymieniają się nowo poznane osoby w biznesie.
• Miai-Kekkon - małżeństwa połączone przez swatkę.
• Mikan: drzewo mandarynki.
• Mirugai: delikatny przysmak w postaci lekko drgającej trąbki o "fallistycznym" kształcie (czyli w kształcie penisa).
• Miso: tradycyjna japońska zupa.
• Mizuko: "wodne dzieci", figurki wykonywane przez matki, które usunęły ciążę.
• Mizu shōbai: "wodny interes". Œwiat barów, kabaretów, łaźni i innych rozrywek o charakterze erotycznym.
• Mochi: japońskie słodycze z ryżowego ciasta i dżemu ze słodkiej czerwonej fasoli.
• Mono no oware: melancholia przemijania i japońska wrażliwość na powagę rzeczy.
• Naruto: makaron rybny, a także bohater popularnej mangi o tym samym tytule. Naruto uzumaki to poskręcany naruto.
• Nattō: słynnne sfermentowane ziarna soi.
• NHK, Fuji TV, TV Asahi: główne stacje telewizyjne w Japonii.
• Nihonbashi: Japoński Most. Zbudowany w XVII wieku, symbol okresu Edo. Uchodził także za symbol kultury japońskiej. W latach 60-tych zabudowany autostradą.
• Ninja: japońscy wojownicy, mistrzowie kamuflażu.
• Nori: jadalne wodorosty; używane np. do sushi.
• Obentō: szybki posiłek typu lunch, który jest zapakowany w plastikowe pudełko.
• Obi: szeroki pas do kimona.
• Obon: japońskie Zaduszki.
• Ochazuke: ryż z zieloną herbatą i dodatkami.
• Ohaka: grób rodzinny.
• Omade: "kobieca ręka". Określenie hiragany.
• Omae: szczególna więź łącząca matkę z synem.
• Onnagata: aktor teatru kabuki grający żeńskie role.
• Onsen: mineralne kąpielisko pod gołym niebem.
• Origami: jest wschodnią sztuką układania różnych figur z papieru bez użycia nożyczek.
• Oshibori: wilgotne ściereczki do wycierania rąk.
• Otaku: świr, szaleniec, ktoś niebezpieczny (czasem nawet pedofil), ale też określenie szalonego fana mangi i anime.
• Otokomoji: "męski język". Dawne określenie języka chińskiego.
• Otokoyaku: aktorka teatru Takarazuka grająca role męskie. Aby nią zostać trzeba mieć dość wąskie biodra i umieć posługiwać się "męskim językiem".
• Pachinko: bardzo popularna w Japonii gra salonowa. Szczególnie uwielbiana przez mężczyzn.
• Parikura: salony fotograficzne usytuowane przy Hanayuku.
• Rabu hoteru (Love hotel): hotele miłości, które często są odwiedzane przez japońskie pary. Nie mylić z domami publicznymi.
• Rāmen: rodzaj japońskiego rosołu.
• Ren'ai kekkon: małżeństwa z miłości.
• Rōnin: samuraj, który opuścił swego pana.
• Rorikon: "kompleks lolity". Erotyczna fiksacja mężczyzn na punkcie młodych dziewcząt.
• Rūzu sokkusu (Loose socks): luźne skarpetki przypominające getry.
• Ryokan: pensjonat w japońskim stylu.
• Sakariba: część Tōkyō, dzielnica rozrywkowa.
• Sakura: słynna japońska wiśnia będąca symbolem tego kraju.
• Sakura fabuki: "burza wiśniowego śniegu". Moment, gdy płatki wiśni opadają z drzew.
• Sakura zensen: front wiśniowy. Zaczyna się na południu Japonii i powoli kieruje się na północ.
• Samurai: japoński odpowiednik rycerza.
• Sanya: tokijska dzielnica biedy i nędzy, pełna slumsów.
• Sararīman: słowo określające poważnego pracownika biurowego. Na japońskich ulicach jest ich multum.
• Sashimi: potrawa z surowej ryby.
• Seikan: podwodny tunel łączący Hokkaido i Honshū.
• Sensōji: świątynia poświęcona bogini miłosierdzia Kannon.
• Sentō: publiczna łaźnia.
• Shinjuku, Shibuya, Ropponogi, Ikebukuno: tokijskie "dzielnice wieżowców".
• Shishimai: tradycyjny taniec lwa.
• Shitake: małe grzybki dodawane np. do sushi.
• Shojō: młode dziewczęta i gatunek mangi dla takich dziewcząt.
• Shunga: "wiosenne obrazki" prezentujące życie domów publicznych w okresie Edo. Nie jest to jednak pornografia.
• Shuriken: popularnie znany jako "gwiazdka". Broń używana przez ninja.
• Soba: japoński makaron przypominający spaghetti. Je się go pałeczkami, co niedoświadczonym smakoszom może sprawiać trudność. Siorbanie przy jedzeniu w Japonii nie jest czymś niegrzecznym, więc może być nieco zabawne, gdy wchodzi się do japońskiej restauracji i słyszy się "siorbiący koncert".
• Sōpu rando (Soap land): połączenie łaźni i domu publicznego.
• Soto: to, co na zewnątrz, poza domem.
• Suiseki: sztuka artystycznego eksponowania kamieni i skał.
• Sukebei: podrywacz, erotoman.
• Susuhari: generalne porządki 1 stycznia zwane też "wymiataniem sadzy".
• Tabi: białe skarpety noszone do japonek, najczęściej przez geishe.
• Tai: czerwone ryby o ogromnych oczach.
• Tajfun: cyklony tropikalne występujące we wschodniej Azji. Niezwykle niszczycielskie.
• Takoyaki: smażone kulki ciasta z posiekaną ośmiornicą.
• Tamago: słodkawy omlet jajeczny przypasany do ryżowego wałeczka paskiem z wodorostów.
• Tanuki: kunopsy. Figurki, które reklamują bary specjalnie dla mężczyzn. Zwierzaki eksponują piwne brzuszyska i wielkie jądra, aby każdy wiedział, jakie miejsce reklamuje.
• Tarento: młodzi, śliczni chłopcy z j-popowych zespołów.
• Tatami: słomiane maty, którymi wyściela się japońskie domy. Ma wymiary 168cmX93cm. Są delikatne, więc nie wolno chodzić po nich w butach.
• Tennō: "niebiański władca", określenie cesarza Japonii.
• Tōkyō Tawā (Tōkyō Tower): wieża tokijska, budowla stojąca prawie w centrum Tōkyō, jeden z głównych punktów orientacyjnych.
• Toro: delikatne mięso z brzucha tuńczyka.
• Tororo: rodzaj ziemniaka.
• Tsunami: wielka fala powstająca w wyniku trzęsienia ziemi na dnie morskim.
• Tsuyu: pora deszczowa. Wyjątkowo upalna, wilgotna i uciążliwa. Zaczyna się w czerwcu i trwa około 6 tygodni.
• Uchi: wnętrze domu.
• Umeboshi: mała czerwona śliweczka.
• Visual kei: styl w japońskiej muzyce rockowej polegający na akcentowaniu swojego wyglądu poprzez barokowe lub kosmiczne stroje, krzykliwe makijaże i kolorowe włosy. Mężczyźni często przypominają kobiety.
• Wasabi: zielony, ostry chrzan.
• "Wssss": typowy, charakterystyczny dźwięk wydawany przez Japończyka oznaczający niezadowolenie.
• Yagura: drewniana platforma do Bon Odori.
• Yakitori: japońskie szaszłyki, np. z pieczoną ośmiornicą.
• Yakuza: japońska mafia. Typowy członek yakuzy ma ogoloną głowę, multum tatuaży i czarny garnitur.
• Yoshiwara: dzielnica Tōkyō, zwana też "dzielnicą rozpusty".
• Yozakura: jak wyżej, tyle, że w nocy.
• Yukata: rodzaj kimona.
• Zaru soba: zimny makaron z gryczanej mąki, posypany cienkimi sprasowanymi paseczkami wodorostów. Danie bardzo popularne w lecie.
• Zen: słynne japońskie ogrody, w których... nie ma nic oprócz odpowiednio ułożonych kamieni. Ogrody te służą relaksowi i wyciszeniu.
• Zensai: kompozycja z kilku przystawek.
• "Złota kupa": na budynku, w którym jest sprzedawane piwo, architekt stworzył żółte obłe coś, co miało być pianką z piwa. Zdegustowani Tokijczycy nazwali ten wytwór "złotą kupą".

Galeria